H ακμή σε μαύρο δέρμα

Συγγραφέας: Γιάννος Δημητριάδης

Η ακμή σε μαύρους φωτοτύπους

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ακμής που εκδηλώνεται σε βαθύχρωμους φαινοτύπους αποτελεί η έντονη μελανογένεση που τη συνοδεύει. Πέραν δηλαδή των κλασικών στοιχειωδών αλλοιώσεων, όπως είναι τα κόκκινα επηρμένα σπυράκια, με πύον, ή χωρίς, που ιατρικώς τα χαρακτηρίζουμε ως βλατίδες και φλύκταινες, αντιστοίχως, ή τους φαγέσωρες, ήτοι τις λευκωπές μικροκύστεις ή τα « μαύρα στίγματα », που περικλείουν σμήγμα· απαντώνται άλλοτε άλλου αριθμού, σχήματος, μεγέθους και έκτασης μελανόχροες ή τεφρόχροες κηλίδες, στις προσβεβλημένες ζώνες του προσώπου ή/και του κορμού. Είναι φορές, μάλιστα, που οι ίδιοι οι ασθενείς αναζητώντας ιατρική περίθαλψη, επιδιώκουν πρωταρχικά την απαλοιφή αυτών των δυσχρωμιών.

Η ακμή ανέρχεται ως και στο 30% των κινήτρων επίσκεψης σε επίπεδο ιδιωτικού Δερματολογικού Ιατρείου στην περιοχή των Παρισίων μεταξύ ενηλίκων ασθενών αφρικανικής ή αντιλλέζικης προέλευσης. Έχει σημασία, πως σε Γάλλους ή γαλλόφωνους ασθενείς με βαθύχρωμες επιδερμίδες, η λαϊκή ορολογία που οι ίδιοι μετέρχονται για να περιγράψουν τη συγκεκριμένη δερματοπάθειά τους, δεν είναι τόσο η λέξη « ακμή » (acné), όσο « κηλίδες » (taches) στον πληθυντικό. Οι δυσχρωμίες που παρατηρούνται στις περιπτώσεις αυτές, δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως υπολειμματικές βλάβες μιας συνήθους μετα-φλεγμονώδους υπέρχρωσης. Τουναντίον, οι « κηλίδες » είναι αποτέλεσμα περι-φλεγμονώδους υπερμελάγχρωσης. Δηλαδή, η ίδια η φλεγμονή μιας ενεργού, εξελισσόμενης ακμής, είναι υπεύθυνη για τη διέγερση της παραγωγής μελανίνης και της συνακόλουθης εμφάνισης κηλίδων.

Καθίσταται σαφές, πως η επαρκής θεραπευτική αντιμετώπιση της ακμής, ώστε να καταστεί αυτή ανενεργός, συνεπάγεται την υποχώρηση των κηλίδων εντός 3 μηνών, ως την πλήρη εξάλειψη αυτών, μες σε 6 ή 8 μήνες. Με την ίδια λογική, επιμονή των δυσχρωμιών σημαίνει μάλλον την απουσία ελέγχου επί της εξελισσόμενης φλεγμονώδους ακμής, οπότε και θα χρειαστεί εντατικοποίηση της συστηματικής αγωγής. Ακόμη και ενόσω λείπουν τα χαρακτηριστικά « σπυράκια » (οι βλατίδες και φλύκταινες), σε ένα πρόσωπο με ακμή που τελεί υπό αγωγή, εφόσον παρατηρηθεί οξεία υπέρχρωση, θεωρούμε πως η φλεγμονώδης βάση της ακμής δεν έχει ελεγχθεί και προβαίνουμε στην κλιμάκωση της θεραπείας. Εξάλλου, κάποιες από τις τοπικές αγωγές, ως εν δυνάμει ερεθιστικές, δύνανται να επιδεινώσουν το δυσχρωμικό ρίσκο. Το ίδιο συμβαίνει και με την ψυχαναγκαστική τριβή, οπότε και λόγω του άγχους να « αποκεφαλίσουμε » ταχέως τα σπυράκια « σπάζοντάς τα », ή μετερχόμενοι  άλλους τοπικούς χειρισμούς τόσο στα φλυκταινίδια, όσο και επί των κηλίδων, η υπέρχρωση εντείνεται κατά τρόπο αντιδραστικό. Στην ίδια πρακτική αποφυγής της τριβής εγγράφεται η αντένδειξη της εφαρμογής προϊόντων αποφολίδωσης – απομάκρυνσης των νεκρών κυττάρων, όπως είναι οι τεχνικές scrub ή gommage.

Η από του στόματος συστηματική αγωγή περιλαμβάνει την αρχική χρήση αντιφλεγμονωδών αντιβιοτικών της τάξης των κυκλινών σε εφήβους και ενήλικες, αντιανδρογόνων φαρμάκων στις γυναίκες, καθώς και τη χρήση ισοτρετινοΐνης. Μάλιστα η πρώιμη εισαγωγή της τελευταίας δείχνει να έχει νόημα στην κατεύθυνση της πρώιμης αναστολής της μελανογένεσης, προς αποτροπή του δυσχρωμικού κινδύνου, καθώς και στις περιπτώσεις όπου συνυπάρχει ιστορικό χηλοειδών, προς αποφυγή ανάπτυξης των τελευταίων επί βλαβών ακμής που εμφανίζονται σε περιοχές με τάση, όπως η γνάθος, η άνω ράχη, ή η προστερνική χώρα.

Η από του στόματος χορήγηση ισοτρετινοΐνης σε καψάκια, σε δοσολογικά σχήματα που είναι στην πράξη ταυτόσημα με την προοπτική αντιμετώπισης ιδίου τύπου φλεγμονώδους ακμής σε ανοιχτότερους φαινοτύπους, δύναται να επιπλακεί από έναν παράδοξο προσωρινό υπερχρωματισμό του προώπου, (ή/ και σπανιότερα του κορμού). Δηλαδή, κατά την θεραπεία με ισοτρετινοΐνη, εκεί που στοχεύουμε στην εξάλειψη των κηλίδων, συμβαίνει, αίφνης, να παρατηρούμε αντιδραστική οξεία υπέρχρωση που οφείλεται στην επαγωγή ξηρότητας από τα ρετινοειδή. Για το λόγο αυτό, η θεραπεία πρέπει να διεκπεραιώνεται από ειδικό Δερματολόγο που κατέχει τις εν λόγω ιδιαιτερότητες.

Πιο συγκεκριμένα, στην περίπτωση του μαύρου δέρματος, εκείνο που ειδικά παρατηρείται, είναι η επίταση ενός οπτικού φαινομένου σκέδασης του φωτός στην επιφάνεια της αφυδατωμένης από την αγωγή επιδερμίδας, ώστε η τελευταία να δείχνει θαμπή και γκριζωπή. Επιτείνεται, δηλαδή, λόγω της φαρμακο-επαγόμενης ξηρότητας, η υπέρχρωση της επιδερμίδας. Πρόκειται για φαινόμενο παροδικό και ταχέως αυτοπεριοριζόμενο με τη διακοπή ή ολοκλήρωση της θεραπείας με ισοτρετινοΐνη. Λαμβάνει δε χώρα, κυρίως, σε λιγότερο έντονα μελανόχρωμες επιδερμίδες (φωτότυπος V), και δη κατά τη φθινοπωρινή και χειμερινή περίοδο, σε εύκρατα κλίματα. Ο ορθός τρόπος διαχείρισης αυτής της προβληματικής, περνά μέσα από την επάρκεια της κατάρτισης του Δερματολόγου και τη σπουδή στη Δερματολογία των μελανόχρωμων επιδερμίδων.

Ένα άλλο στοιχείο για το οποίον ανησυχούν οι γαλλόφωνοι νέοι που καλούνται να πάρουν μια αποτελεσματική από του στόματος αγωγή, του τύπου της ισοτρετινοΐνης, για τη θεραπεία της ακμής τους, είναι ο κίνδυνος πρόσκαιρης έξαρσης της ακμής με την εμφάνιση μεγάλου αριθμού από « φλεγμονώδη σπυράκια ». Στο TikTok, μιλάνε στην περίπτωση αυτή για « purge », δηλαδή, για « κάθαρση ». Η πιθανότητα εμφάνισης αυτού του φαινομένου δεν είναι σημαντική, πόσω δε μάλλον, αν ο Δερματολόγος εφαρμόσει ειδικό θεραπευτικό πρωτόκολλο και εξατομικεύσει το δοσολογικό σχήμα της ισοτρετινοΐνης. Σε καμμία περίπτωση ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν πρέπει να αποθαρρύνει τον/ την νέα που πάσχει από ακμή να λάβει την κατάλληλη αγωγή. Τουναντίον, η ποιότητα της σχέσης ασθενούς-δερματολόγου εγγυάται να μην επισυμβούν μείζονες ανεπιθύμητες ενέργειες, ή αν μη τί άλλο να ελεγχθούν δραστικά αν ποτέ ανακύψουν.

Να σημειωθεί πως συχνά σε νέες ενήλικες γυναίκες αφρικανικής καταγωγής παρατηρείται υπερτρίχωση κάτω από την περιοχή του σαγονιού, δίχως να υπάρχει αναγκαστικά σαφής ορμονική διαταραχή του τύπου του υπερανδρογονισμού.

Επίσης, τακτικά, σχετικά με νέες γυναίκες αφρικανικής αγωγής που εμφανίζουν ακμή στο μέτωπο, γίνεται αναφορά σε κατάχρηση κοσμετικών, φαγεσωρογόνων προϊόντων για την περιποίηση των μαλλιών, που δύνανται να προοκαλέσουν σε μέτωπο και κροτάφους εμφάνιση μικροκύστεων, μαύρων στιγμάτων και κηλίδων. Είναι η συχνά αναφερόμενη « pom(m)ade acne », υπερεκτιμημένη οντότητα, που η αντιμετώπισή της λίγο διαφέρει από τις συνήθεις μορφές ακμής. Εν προκειμένω, προκρίνεται ο καθαρισμός του δέρματος με φαγεσωροεξαγωγέα και λελογισμένη δερμοαπόξεση. Στην ίδια λογική, εντάσσεται η εμφάνιση φαγεσωρικής ακμής λόγω της εφαρμογής ακατάλληλων make-up / maquillage/ fond de teint που στοχεύουν στην επικάλυψη των δυσχρωμικών κηλίδων. Επαναλαμβάνουμε, πως η ριζική θεραπεία δεν περιορίζεται στην εφαρμογή λευκαντικών προϊόντων, αλλά στη χορήγηση φαρμάκων που στοχεύουν στους φλεγμονώδεις μηχανισμούς της ακμής και στην εκρίζωσή της, έχοντας ως επακόλουθο την αποδρομή των κηλίδων και την ομογενοποίηση της συνολικής χροιάς του δέρματος του προσώπου.

cross linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram